Dostałem wiadomość od Kazimierza: “Mam prośbę. Czy można liczyć na dodatkowy rozdział, w którym znajdą się informacje dla fotografów którzy noszą okulary, a chcą mieć ostre zdjęcia!”

Tak więc dzisiejszy wpis jest o tym, jak mieć ostre zdjęcia mimo wady wzroku. Jak sobie radzić z ustawianiem ostrości mimo konieczności noszenia okularów oraz jak dostosować aparat do siebie.

Ostrzenie za pomocą AF aparatu

Wada wzroku utrudnia, ale wcale nie uniemożliwia robienie ostrych zdjęć. Po pierwsze możesz zdać się na system automatycznego ustawiania ostrości w aparacie. Wtedy ostrość ustawi aparat. Wystarczy wskazać mu miejsce, w którym ma ją dobrać. Ułatwiają to współczesne aparaty z ekranami dotykowymi. Oczywiście dotyczy to sytuacji, kiedy kadrujesz na ekranie aparatu za pomocą podglądu na żywo. Wtedy po prostu palcem wskazujesz co ma być ostre. Jeśli nie masz ekranu dotykowego, to zazwyczaj aparat wyświetla małą prostokątną ramkę, której pozycję możesz zmienić za pomocą przycisków na obudowie. Pozycja ramki będzie wskazywała miejsce ostrzenia. W różnych aparatach ta funkcja może być odmiennie realizowana.

W przypadku kadrowania przez wizjer masz tam zazwyczaj widoczne punkty AF. Wybierając określony punkt AF wskazujesz automatyce aparatu miejsce, w którym ma ona łapać ostrość. W dobrych warunkach oświetleniowych i przy niezbyt małej głębi ostrości to w zupełności wystarcza. AF powinien dobrze ustawić ostrość. Sytuacja się komplikuje przy zdjęciach w słabszym świetle i z ekstremalnie małą głębią ostrości. Wtedy można przejść na ostrzenie manualne.

Ostrzenie manualne

Ostrzenie manualne możesz przeprowadzić na ekranie podglądu. Jest to szczególnie wygodne przy zdjęciach ze statywu. Ostrość oceniasz na podglądzie, a wadę wzroku korygują okulary. Ta technika jest jednak mało wygodna przy zdjęciach, w których często zmieniasz miejsce i pozycję fotografowania. Lepszy jest do tego wizjer optyczny. I tu dochodzimy do najważniejszego zagadnienia, jak ostrzyć w okularach przez wizjer optyczny aparatu.

Z okularami w tej sytuacji jest ten problem, że powodują zwiększenie dystansu oka do wizjera. W okularach nie przyłożysz oka tak blisko do wizjera jak bez nich. Ted dystans powoduje, że wzrokiem trudniej jest objąć cały kadr.

Niepełny kadr przy patrzeniu przez wizjer w okularach

Rozwiązaniem tego problemu jest specjalna muszla oczna nakładana na wizjer. Możesz ją znaleźć pod nazwą “przedłużenie celownika”. Zmniejsza ona obraz widoczny w wizjerze, przez co możesz wzrokiem objąć cały kadr. Nie stosowałem jeszcze tego rozwiązania, więc nie napiszę o nim nic więcej. Przykład takiej nasadki z opiniami znajdziesz np. na stronie http://www.cyfrowe.pl/aparaty/canon–ep-ex1511-muszla-oczna.html

Jeśli wada wzroku nie jest zbyt duża i dotyczy głównie zmiany skupienia wzroku lepszym rozwiązaniem jest wprowadzenie korekty dioptrycznej na samym wizjerze. W wielu aparatach jest dostępne pokrętło do zmiany ostrości wizjera. Wystarczy spojrzeć przez wizjer na ramki od punktów AF i ustawić pokrętło w takiej pozycji, by były one ostro i wyraźnie widoczne.

Pokrętło ostrości wizjera

Rozmazany obraz widoczny w wizjerze przy patrzeniu bez okularów

To samo jak wyżej, ale już po wprowadzeniu korekty za pomocą pokrętła ostrości wizjera

Jeśli wada wzroku jest większa niż możliwości korekty wynikające z ustawień pokrętła, to do wizjera możesz dokupić dodatkowe soczewki. Sprawdź, czy do twojego aparatu producent przewidział taką możliwość.

Za pomocą dodatkowych soczewek i pokrętła ostrości wizjera możesz dostosować aparat do siebie i swojego wzroku. Wtedy możesz zacząć ostrzyć ręcznie bazując na tym co widzisz. Zanim jednak wyjdziesz w plener lub na sesję fotograficzną warto sprawdzić, czy to działa tak jak należy.

Test ręcznego ustawiania ostrości i korekty wizjera optycznego

Do przeprowadzenia prostego testu wystarczy ci kartka papieru, linijka i drobny przedmiot np. szpilka. Całość ustawiasz jak na poniższym zdjęciu.

Stanowisko do testu ręcznego ustawiania ostrości

Teraz ręcznie ostrzysz na końcówkę szpilki i robisz zdjęcie. Po jego wykonaniu sprawdzasz, czy jest ono ostre tam, gdzie ostrzyłeś. Skala na linijce dodatkowo pokaże, czy ostrość jest bardziej za, czy przed końcówką szpilki. Jeśli robisz zdjęcie z bardzo małą głębią ostrości, to zrób kilka prób, bo wtedy nawet niewielkie poruszenie ciałem czy głębszy oddech mogą zmienić odległość aparatu do obiektu i spowodować zmianę miejsca ostrzenia.

Zdjęcie przy małej głębi ostrości. Matryca APS-C, przysłona f/1.4, odległość około 0,5m, ogniskowa 50mm.

Powiększony fragment poprzedniego zdjęcia. Widać tu wąską strefę głębi ostrości.

Na precyzję ustawiania ostrości za pomocą wizjera ma też wpływ matówka zastosowana w aparacie. W niektórych jest możliwość jej wymiany na dedykowaną do ręcznego ustawiania ostrości.

Matówka Canon Ee-S do precyzyjnego ustawiania ostrości