Dostałem pytanie od Jerzego:
Prawie w każdym opisie technicznym obiektywów podawana jest ilość listków przysłony. Dotąd nie zwracałem na ten szczegół specjalnej uwagi. Skoro się go jednak podaje, musi mieć jakieś znaczenie. Szperając w materiałach o ekspozycji lub przy innej okazji (dokładnie nie pamiętam), wyczytałem, że ilość listków w poszczególnych przysłonach wynosi od 5 do 9. Dzielą się na ilości parzyste i nieparzyste. Ten podział wynika z różnego oddziaływania na punkty świetlne w fotografii, np.pojedyńcze lub podwójne promienie rozchodzącego się światła. Wyczytałem również, że liczba listków odgrywa ważną rolę w kwestii miękkości nieostrości (efekt bokeh). Jeśli kwestia ilości listków związana jest wyłącznie z punktami świetlnymi (ogólnie ujmując), to może nie ma sensu tego rozstrząsać. Jeżeli natomiast mają wpływ na inne elementy ekspozycji, to bardzo bym prosił o rozwinięcie tego tematu.

Liczba i kształt listków przysłony wpływa tylko i aż na kształt rozproszenia każdego “punktu” będącego poza głębią ostrości. Najmocniej to widać na jasnych punkach będących na ciemnym tle. W brew pozorom wcale to nie jest takie rzadkie zjawisko. Fotografując w pełnym słońcu mamy refleksy światła w liściach, mokrych kamieniach, strumieniach z wodą, karoseriach samochodów, szybach okien, we wszystkim, co może odbijać i jest poza głębią ostrości. Natomiast fotografując w mglisty lub pochmurny dzień, kiedy nie ma jaskrawych punktów, raczej nie zauważysz żadnej różnicy, czy w obiektywie będziesz miał 6, czy 9 listków przysłony.

Na zdjęciu obiektyw z sześcioma listkami przysłony

Tak więc korzyść z większej liczby listków przysłony zależy od fotografowanej sceny i występowania w niej kontrastowych punktów.

Oczywiście jeśli ktoś robi zdjęcia przy najjaśniejszej przysłonie, to wszystkie listki są schowane i nie ma sensu w ogóle roztrząsać tego tematu.

Do tego dochodzi jeszcze kwestia dyfrakcji czyli załamywania się światła na krawędziach listków. To opisywałem we wpisie Ze słońcem w tle.

Natomiast jeśli chodzi o ekspozycję, rozumianą jako zapewnienie odpowiedniej energii światła zarejestrowanej przez matrycę, to liczba listków przysłony nie ma żadnego znaczenia.

Ogólnie ujmując jest to zagadnienie z wiązane z estetyką zdjęcia.