Przygotowałem dla Ciebie ściągę z czasów naświetlania. Ogólnie wiadomo, że krótki czas otwarcia migawki zamraża ruch, a długi go pokazuje. Jednak w praktyce, kiedy przychodzi zrobić zdjęcia, to czasami trudno się zdecydować, jaki powinien on być.

Zebrałem więc kilkanaście zdjęć zrobionych z wykorzystaniem różnych czasów od 1/2000 aż do 75 sekund. Masz zatem dość spory przekrój. Taka ściąga zapewne się przyda i ułatwi Ci podjęcie właściwej decyzji. Może też zainspiruje do zbierania własnych doświadczeń i zrobienia zdjęć z określonym czasem naświetlania.

Co to jest czas naświetlania w fotografii?

Czas naświetlania w fotografii (czas ekspozycji, czas otwarcia migawki) to okres, w którym element światłoczuły w aparacie jest wystawiony na działanie światła wpadającego przez obiektyw. Im dłuższy ten czas, tym więcej światła do niego dotrze i element światłoczuły może zarejestrować więcej fotonów.

Czas otwarcia migawki jest jednym z trzech czynników, które mają wpływ na to, jak zostanie naświetlone zdjęcie. Pozostałe dwa to przysłona oraz ISO.

Jak ustawić czas naświetlania w aparacie?

Jeśli fotografujesz w trybie automatycznym, to nie masz żadnego wpływu na parametry naświetlania zdjęcia. Jeśli chcesz samodzielnie decydować o czasie naświetlania, to musisz zmienić tryb pracy aparatu. Służy do tego tryb S, Tv oraz tryb M. Wtedy odpowiednim przyciskiem lub pokrętłem na aparacie możesz ustawić konkretny czas naświetlania.

Przykładowe pokrętło zmiany trybów w aparacie. Tu nastawione jest na tryb Tv. Teraz możesz ustawić czas naświetlania. Aparat po dokonaniu pomiaru światła dobierze do niego odpowiednią wartość przysłony.

Wartości czasu naświetlania wynoszą przeważnie od 1/4000 sekundy do 30 sekund. W zależności od technologii wykonania migawki, klasy aparatu oraz jego oprogramowania, możliwe są również do uzyskania odpowiednio krótsze lub dłuższe czasy ekspozycji.

W aparatach jest też dostępny specjalny tryb BULB, w którym czas otwarcia migawki zaczyna się od chwili naciśnięcia spustu migawki, a kończy w momencie jej puszczenia. Dzięki temu możesz używać bardzo długich czasów naświetlania np. kilku minut.

Wpływ czasu ekspozycji na zdjęcie

Czas otwarcia migawki wpływa na to, jak bardzo jasne lub ciemne jest zdjęcie. Razem z pozostałymi składnikami ekspozycji wpływa na jego naświetlenie. Jeśli przysłona i ISO nie ulegną zmianie, to skrócenie czasu spowoduje, że zdjęcie będzie ciemniejsze. Natomiast wydłużenie czasu będzie skutkowało zdjęciem jaśniejszym.

To na co jeszcze ma wpływ to zatrzymanie i pokazanie ruchu obiektu w kadrze. Jeśli więc chcesz „zatrzymać” ruch, to musisz użyć ustawienia z bardzo krótkim czasem migawki. Jeśli natomiast chcesz pokazać ten ruch, to czas musi być dokładnie dobrany z uwzględnieniem szybkości ruchu obiektu. Bardzo długie czasy otwarcia migawki spowodują natomiast zupełne rozmycie tego ruchu. Możesz również je wykorzystać do zdjęć pokazujących efekt malowania światłem.

W tym miejscu warto jeszcze wspomnieć o czasie naświetlania związanym ze zdjęciami robionymi z ręki.

Zasadne jest zatem pytanie „Jak długo możesz utrzymać otwartą migawkę?”

Czasy w granicach 1/8 sekundy to czasy przy których, przy odpowiedniej postawie i włączonej stabilizacji obrazu możesz  często uzyskać ostre i nieporuszone zdjęcia. Jednak nie zawsze jest to możliwe i czasami trzeba go skrócić. Zwłaszcza kiedy masz długą ogniskową. Z drugiej strony, systemy stabilizacji obrazu w aparacie lub obiektywie stają się coraz lepsze. Daje to czasami szansę na zrobienie nieporuszonego zdjęcia nawet przy dłuższym czasie otwarcia migawki. Dlatego najlepiej będzie, jeśli zrobisz samodzielne testy swojego aparatu. Przykład tego znajdziesz we wpisie „Jaki czas do zdjęć z ręki? Jak stabilnie jesteś w stanie trzymać aparat?”

Ściąga z czasów otwarcia migawki

Na umieszczonych fotografiach są podane faktyczne czasy, przy których zostało zrobione dane zdjęcie. Natomiast w opisie pośrodku ściągi są to czasy uszeregowane, które wydłużają się dwukrotnie w stosunku do poprzedniego. Chciałem w ten sposób pokazać przekrój możliwych do wykorzystania czasów naświetlania i opisów sytuacji, w których mogą się sprawdzić.

Traktuj to jednak tylko jako wskazówkę i rób zdjęcia w określonej sytuacji również przy innych ustawieniach. Nie podchodzi do tego arbitralnie. Przykładowo panoramowanie powinno dobrze wyjść przy czasie 1/30 sekundy. W zależności jednak od odległości do obiektu oraz prędkości, z jaką się on porusza, może okazać się, że czas 1/60 lub nawet 1/125 będzie bardziej odpowiedni.

Do zamrożenia spadających kropel wody przypisałem czas 1/1000. Jednak jeśli będziesz fotografował fontannę i wodę tryskającą pod ciśnieniem, to będziesz potrzebował jeszcze krótszego czasu.

Czas naświetlania – ściąga (wartości orientacyjne)

• „zamrożenie” bardzo szybkiej akcji – 1/4000
• „zamrażanie” płomieni – 1/2000
• „zamrażanie” spadających kropel wody – 1/1000
• „zamrożenie” szybującego ptaka – 1/500
• „zamrażanie” poruszających się osób – 1/250
• „zamrażanie” niezbyt szybkich gestów – 1/125
• pokazanie ruchy spadających kropel – 1/60
• panoramowanie – 1/30
• rozmywanie ruchu osób w czasie tańca – 1/15
• szansa na jeszcze nieporuszone zdjęcie z ręki – 1/8
• rozmywanie ruchu idących osób, zoomowanie – 1/4
• rozmywanie płynącej wody – 1/2
• jedna sekunda i dłużej – efekt „mleka” na zdjęciach strumieni, zdjęcia nocne, gwiazd, rozmywanie różnego rodzaju ruchu, malowanie światłem

Więcej przykładów i opisów związanych z czasem naświetlania znajdziesz w ebooku „Magia czasu migawki”.

Pobierz ściągę

Link do obrazka w pełnym rozmiarze

PS Jeśli uznasz to za wskazane, to możesz ściągę udostępnić innym.

Zdjęcia

1/2000 sekundy — efekt zamrożenia oginia

1/1250 sekundy — pszczoła nad koniczyną

1/1000 sekundy — plusk wody w szklanym naczyniu

1/500 sekundy — lecąca mewa nad wodą

1/200 sekundy — dynamiczna postać na koncercie zespołu LemON

1/125 sekundy — gest uchwycony na koncercie zespołu LemON

1/100 sekundy — kwiaty otulone spadającymi kroplami wody

1/25 sekundy — kolarz sfotografowany z wykorzystaniem panoramowania

1/10 sekundy — tancerka w ruchu

1/5 sekundy — nocny Wrocław — ustawienie takiego czasu dało możliwość pewnego rozmycia ruchu obiektu

1/5 sekundy — zdjęcie z efektem zoomowania w czasie naświetlania

6 sekund — długi czas otwarcia migawki rozmył wodę w górskim strumieniu

75 sekund — przykład zdjęcia z malowaniem światłem

Czas otwarcia migawki ma duże znaczenie w fotografii. Wpływa on na to, jak będzie wyglądało Twoje finalne zdjęcie. Nie chodzi tu tylko o poprawną ekspozycję, ale również o to, jak zarejestrujesz obiekty będące w ruchu oraz czy uzyskasz ostre zdjęcie z aparatu trzymanego w rękach. Dłuższy czas otwarcia migawki możesz też wykorzystać do twórczej fotografii związanej przykładowo z malowaniem światłem. Możesz też, w czasie ekspozycji zmieniać położenie aparatu lub ustawienia ręcznego zooma. Da Ci to możliwość tworzenia bardziej abstrakcyjnych zdjęć. Korzystaj więc z różnych ustawień aparatu i sprawdzaj uzyskane efekty.

Aktualizacja wpisu: 14.07.2022 r.