Nocne zdjęcie - Zakopane

Zdjęcia nocne – Jakie ustawienia aparatu będą najlepsze?

Jeśli pasjonuje Cię fotografia nocna i zastanawiasz się jak ustawić aparat, to zobacz niniejszy poradnik. Zdjęcia nocne miasta, fotografowanie gwiazd, to pasjonujące tematy. Warto więc zadbać o ustawienia w aparacie, by uzyskać jak najlepsze naświetlenie i jakość zdjęć.

Jak robić nocne zdjęcia?

Przy tego typu fotografii sposób jej robienia w dużej mierze zależy od zastanego poziomu światła i możliwości technicznych posiadanego aparatu. Chodzi mi tu o sprawne funkcjonowanie czujników znajdujących się w aparacie. Inaczej będziesz fotografował/fotografowała w sytuacji, w której jest jeszcze na tyle dużo światła, że te czujniki sprawnie działają, a inaczej kiedy przy bardzo słabym świetle ich funkcjonowanie jest obarczone dużym błędem lub wręcz przestają działać. Istotne są tu sensory odpowiedzialne za pomiar ilości światła, jego barwy oraz związane z automatycznym ustawianiem ostrości.

Nocne zdjęcie - Zakopane
Nocne zdjęcie z widokiem na góry — Tatry i Zakopane

Ustawienia: matryca APS-C; ogniskowa 32 mm; czas 15 s; przysłona: f/8; ISO 200.

Jak więc fotografować?

W przypadku nocnych zdjęć miasta, kiedy działają lampy uliczne, oświetlenie budynków, czy witryn sklepowych możesz zazwyczaj korzystać z automatyki aparatu, która ułatwi Ci robić ostre zdjęcia o poprawnym naświetleniu. Czasami tylko konieczne będzie wprowadzenie korekty ekspozycji. Jeśli jednak wybierzesz się na nocne fotografowanie nieba, to tu światła jest zbyt mało i musisz wszystko ustawiać ręcznie. Nie jest to jednak trudne.

Warto jeszcze wspomnieć o formacie zapisu zdjęcia w aparacie. Tutaj jestem gorącym zwolennikiem zapisu w formacie RAW. Zawiera on więcej danych o zdjęciu i daje więcej możliwości edycyjnych niż format JPG. Co za tym idzie, jest lepszym wyborem w sytuacji, kiedy masz do czynienia z bardzo dużymi kontrastami przykładowo przy robieniu zdjęć nocnego miasta.

Smugi świateł od pojazdów
Smugi świateł od pojazdów

Ustawienia: matryca APS-C; ogniskowa 44 mm; czas 10 s; przysłona: f/16; ISO 100.

Co zabrać na nocne fotografowanie?

Wybierając się na nocne zdjęcia, poza aparatem warto zabrać: statyw, wężyk spustowy migawki, dodatkowe zasilanie, filtry szare, latarkę, cieplejsze ubranie, batonik lub coś innego do zjedzenia w zależności od długości planowanego fotografowania.

Statyw

Statyw jest niezbędnym elementem, jeśli chcesz robić zdjęcia z długimi czasami naświetlania. Umożliwi Ci to przykładowo rozmycie ruchu ciemnych obiektów lub pokazanie śladu przemieszczania się jasnych. Jeśli będziesz chciał/chciała złapać w kadrze smugi świateł od pojazdów, czy pozorny ruch gwiazd, to statyw lub inna podpora są koniecznością.

Nocna panorama Chodzieży
Nocna panorama Chodzieży

Ustawienia: matryca APS-C; ogniskowa 35 mm; czas 30 s; przysłona: f/5.6; ISO 100.

Wężyk spustowy migawki

Kiedy fotografujesz ze statywu to pilot lub wężyk spustowy migawki da Ci możliwość dokładnego kontrolowania chwili wyzwolenia migawki bez poruszania aparatem. Jeśli go nie masz, to pewnym rozwiązaniem będzie fotografowanie z opóźnieniem czasowym, które możesz ustawić w aparacie. Przy stabilnym osadzeniu aparatu wystarczy opóźnienie nastawione na 2 sekundy. Przy mniej stabilnym ustaw na dłuższy czas.

Zachęcam jednak do korzystania z pilota lub wężyka spustowego. Dają one możliwość fotografowania w trybie BULB, przy bardzo długich czasach naświetlania. Tryb B (BULB), to taki tryb wyzwalania migawki, w którym naświetlenie kadru trwa tak długo, jak długo jest wciśnięty spust migawki. Tak więc możesz kontrolować czas otwarcia migawki w większym zakresie niż zazwyczaj standardowe 30 sekund. O korzystaniu z tego trybu przeczytasz więcej we wpisie „Jak ustawić długi czas naświetlania? – tryb BULB”.

Widok na centrum Warszawy
Widok na centrum Warszawy

Ustawienia: matryca APS-C; ogniskowa 111 mm; czas 1/60 s; przysłona: f/8; ISO 100.

Dodatkowe zasilanie

Warto zdawać sobie jeszcze sprawę, że fotografując z nocy, przy długich czasach naświetlania bardzo intensywnie jest eksploatowane zasilanie aparatu. Dlatego przy dłuższych sesjach fotograficznych jeden akumulator może nie wystarczyć i warto mieć zapasowe.

Filtry szare

Ktoś może się zdziwić, że do zdjęć nocnych przyda się filtr szary, który przecież jeszcze bardziej ogranicza ilość światła, która dociera do matrycy. Przyda on się jednak w tych sytuacjach, kiedy jest jeszcze dość jasno po zachodzie słońca, a chcesz mieć długi czas naświetlania. Przykładowo fotografujesz podświetlone na czerwono niebo nad jeziorem i chcesz rozmyć ruch wody. Przy długich czasach możesz też rozmyć ruch oświetlonych chmur. Wtedy czasy migawki rzędu 2 lub 4 minut możesz uzyskać dzięki filtrom szarym. Mogą się one również przydać przy fotografowaniu w mieście na długim czasie śladów świateł od pojazdów.

Nocne zdjęcia miasta
— wskazówki

Miasto daje dużo możliwości nocnego fotografowania. Ostatnio miałem okazję wybrać się do centrum Warszawy i fotografować wysokościowce. Efekty możesz zobaczyć we wpisie „Ciekawa miejscówka na zdjęcia wysokościowców w Warszawie”.

Nocne zdjęcie miasta - Warszawa
Nocne zdjęcie miasta Warszawa

Ustawienia: matryca APS-C; ogniskowa 20 mm; czas 8 s; przysłona: f/8; ISO 100.

Robiąc zdjęcia miasta, możesz się więc skupić na fotografowaniu podświetlonej architektury, na ciekawych wizualnie obiektach, na ruchu samochodowym i śladach świateł od przejeżdżających pojazdów. Możesz uwieczniać ruch ludzi. Dobrym obiektem na zdjęcia miasta jest most, wiadukt lub kładka nad drogą. Będzie to zazwyczaj dobry punk obserwacyjny dający możliwość pokazania na zdjęciu większej przestrzeni. Jeśli most jest iluminowany, to on sam będzie też dobrym motywem do umieszczenia w kadrze, zwłaszcza jeśli złapiesz również jego odbicie w wodzie. Przykłady tego znajdziesz we wpisie „Most – 5 sposobów na wykorzystanie go do zdjęć nocnych”.

Nocna iluminacja mostu
Nocna iluminacja mostu — Płock

Ustawienia: matryca APS-C; ogniskowa 15 mm; czas 8 s; przysłona: f/8; ISO 100.

Jak robić nocne zdjęcia w mieście?

Jeśli fotografujesz z ręki, stosując krótki czas otwarcia migawki, co oczywiście w mieście jest to możliwe, musisz zadbać o dostosowanie ekspozycji za pomocą przysłony lub ISO. Wtedy może się okazać, że musisz podnieść czułość ISO. To jednak wpłynie na zaszumienie zdjęcia. Stopień tego będzie z kolei zależny od tego jak wysokie ISO będziesz musiał/musiała zastosować i jaką wtedy uzyskasz jakość zdjęcia z matrycy posiadanego aparatu. Lepszą jakość zdjęć uzyskasz, stosując niskie wartości ISO. To natomiast może wymuszać stosowanie bardzo otwartej przysłony, która zmniejszy głębię ostrości. Dlatego użycie statywu i wydłużenie czasu migawki może okazać się najrozsądniejszym rozwiązaniem. Fotografowanie przy słabym oświetleniu wymusza optymalizację naświetlenia i świadomy dobór składników ekspozycji.

Jeśli chcesz robić nocne zdjęcia w mieście, to warto jeszcze zwrócić uwagę na porę fotografowania. Mam tu na myśli pewien okres po zachodzie słońca, w którym niebo nie jest całkowicie czarne, ale niebieskie lub granatowe. Ten okres to „błękitna godzina”. Więcej na ten temat przeczytasz w osobnym artykule „Co to jest niebieska godzina, kiedy występuje i jak ją wykorzystać”.

Ślady gwiazd na niebie
Ślady gwiazd na niebie

Ustawienia: matryca APS-C; ogniskowa 8 mm; czas 102 x 30 s; przysłona f/3.5; ISO 3200. Pozorny ruch gwiazd powstał w wyniku połączenia 102 zdjęć wykonanych z czasem 30 sekund.

Zdjęcia nocnego nieba i gwiazd
— wskazówki

Jeśli chcesz się wybrać na fotografowanie gwiazd, to przy tego typu zdjęciach konieczne okarze się przejście na tryb manualny. Zarówno dotyczy tu ustawiania parametrów naświetlania jak i ostrości. Zdjęcia nocnego nieba wymagają więc umiejętności ręcznego ustawiania wartości ekspozycji oraz odległości ogniskowania obiektywu.

Tutaj przyda się też jasny i szerokokątny obiektyw. Jak bardzo, to zależy od tego co fotografujesz. Czy nocne niebo jest motywem głównym, czy tłem dla jakiegoś innego obiektu? Czy fotografowane gwiazdy mają być zarejestrowane jako punkty, czy może jako łuki pokazujące pozorny ruch gwiazd?

Zdjęcie nocnego nieba nad mostem
Zdjęcie nocnego nieba nad mostem

Ustawienia: matryca APS-C; ogniskowa 10 mm; czas 30 s; przysłona: f/4; ISO 3200.

Jasny obiektyw da Ci lepszą jakość zdjęć dzięki możliwości wykorzystania niższego ISO. Jednak i tak będzie ono musiało być podniesione zazwyczaj do wartości 1600 lub nawet 3200. Światło gwiazd nie jest zbyt silne i wymaga stosowania wyższych wartości ISO. Niskie wartości ISO są możliwe tylko, jeśli dysponujesz specjalnym montażem aparatu z prowadzeniem, które podąża za zmieniającą się pozycją gwiazd względem ruchu Ziemi.

Jak fotografować gwiazdy — czas otwarcia migawki

A jak fotografować gwiazdy jeśli nie masz takiego montażu? Wtedy do uzyskania gwiazd na zdjęciu w postaci kropek, a nie łuków będziesz musiał/musiała zastosować odpowiednio krótki czas otwarcia migawki. Do łatwego jego określenia możesz wykorzystać zasadę 500. Zgodnie z nią maksymalny czas naświetlania to 500 dzielone przez ogniskową obiektywu. Czyli w przypadku np. obiektywu 8 mm będzie to 62 sekundy, a przy ogniskowej 15 mm 33 sekundy. Z moich doświadczeń wynika, że istotny jest tu jeszcze rozmiar powiększenia, które będziesz robił/robiła z takiego zdjęcia, rozmiar matrycy w aparacie oraz obszar nieba, który fotografujesz, a w zasadzie oddalenie jego od Gwiazdy Polarnej. Tak więc w przypadku “standardowego” wykorzystania to wystarczy. Jednak w przypadku dużych powiększeń powinieneś/powinnaś jeszcze bardziej skrócić czas np. o połowę.

Nocne zdjęcia gwiazd — Bieszczady
Nocne zdjęcia gwiazd — Bieszczady

Ustawienia: matryca APS-C; ogniskowa 15 mm; czas 30 s; przysłona: f/3,5; ISO 3200.

Teraz pozostał jeszcze temat ustawiania ostrości, czyli jak robić ostre zdjęcia gwiazd. Światła z nich jest na tyle mało, że autofokus nie zadziała. Dlatego trzeba zrobić to ręcznie. Przydaje się tu podgląd na żywo lub wizjer elektroniczny. Szukasz więc w okolicy jakiegoś odległego światełka/punktu lub bardzo jasnej gwiazdy i kierujesz tam obiektyw. Powiększasz obraz na ekranie i obserwując ekran, ustawiasz ostrość ręcznie, tak by punkt świetlny miał jak najmniejszy rozmiar.

Zdjęcia nocne — ustawienia

Zobacz poniżej przykładowe ustawienia aparatu dla wykonanych ujęć. Możesz to potraktować jako punkt wyjścia do własnych ustawień. Mam nadzieję, że ułatwi Ci to zrobienie dobrych zdjęć.

Gwiazdy i Księżyc — parametry zdjęć
Gwiazdy i Księżyc — parametry zdjęć
Zdjęcia po zachodzie słońca i parametry tych kadrów.
Zdjęcia po zachodzie słońca i parametry tych kadrów.
Nocne zdjęcia - ustawienia aparatu: światła miast; w blasku Księżyca
Nocne zdjęcia — ustawienia aparatu: światła miast; w blasku Księżyca
Ustawienia aparatu do nocnych zdjęć: ślady od pojazdów.
Ustawienia aparatu do nocnych zdjęć: ślady od pojazdów.
Diabelski młyn, video mapping i fajerwerki — nocne zdjęcia z ustawieniami
Diabelski młyn, video mapping i fajerwerki — nocne zdjęcia z ustawieniami

Pokazane przykłady to fragmenty przygotowanej ściągi fotograficznej. Jest ona dostępna do pobrania w całości. Link do pliku znajdziesz we wpisie Nocne zdjęcia – ściąga – 21 przykładów ustawień ekspozycji.

Wskazówki na zakończenie — jak robić dobre nocne zdjęcia:

  • wybierz ciekawy kadr,
  • stosuj możliwie niskie ISO,
  • dostosuj czas naświetlania do fotografowanego motywu,
  • jeśli to możliwe stosuj przysłonę dającą najwyższą ostrość,
  • zapisuj w formacie RAW,
  • wykorzystaj statyw,
  • wyzwalaj migawkę z pilota lub samowyzwalaczem,
  • przy fotografowaniu ze statywu wyłącz stabilizację obrazu,
  • w słabym oświetleniu przejść na tryb manualny.

Odbierz darmowe rozdziały ebooka "Magia nocnych zdjęć"

  • Tryby ustawiania ekspozycji przy zdjęciach nocnych – W aparacie masz wiele trybów fotografowania. Tryb automatyczny, tematyczne, kreatywne: P, A/Av, S/Tv oraz M. Zobacz, co się lepiej sprawdzi przy zdjęciach nocnych.
  • Jak ustawiać ekspozycję w prawie całkowitej ciemności – Są sytuacje, kiedy światła jest naprawdę mało i w wizjerze, niezależnie czy jest optyczny, czy cyfrowy, nic nie widać. Zobacz, jak sobie z tym radzić.
  • Złap krajobraz po zachodzie słońca – Zachód słońca to nie koniec fotografowania. Warto poczekać i fotografować dalej. Zobacz, jakie masz możliwości w tym zakresie i co może się wydarzyć.

Magia nocnych zdjęć - ebook
Kliknij i zapisz się na darmowe rozdziały ebooka "Magia nocnych zdjęć"

Co o tym sądzisz? Zostaw komentarz